Con sẽ nhớ mãi công việc của Đức Giê-hô-va,
Nhớ đến các phép lạ của Ngài thuở xưa;
Cũng sẽ suy ngẫm về mọi công tác Chúa,
Và suy tư về những công việc của Ngài.
(Thi thiên 77:11,12- TTHĐ)
Lời ngợi khen và suy gẫm của tác giả Thi-thiên vẫn vang vọng và khắc sâu trong lòng con dân Chúa từ ngàn xưa cho đến ngàn sau. Ngày nay con dân Chúa vẫn còn nguyên tấm lòng muốn “nhớ đến các phép lạ … suy ngẫm về mọi công tác Chúa,” đặc biệt ở vùng tây nguyên, nơi Tin Lành đã đến nhiều thập niên trước đây, khi “Chúa dẫn đưa ông Mục sư Phạm Xuân Tín, ông Mục sư Phạm Văn Năm và bà Giáo sĩ G. Irwin, Douglas đến thăm người Hrê ở Di Lăng và ở Minh Long vào ngày 18-19/04/1958.”
Sau hơn nửa năm thảo luận, suy nghĩ, chuẩn bị và cầu nguyện, ngày 22 tháng 8 năm 2022 Lễ Động Thổ Xây Dựng Nhà Kiến Trúc Truyền Thống Dân Tộc H’rê đã được tổ chức tại Hội Thánh Tin Lành chi hội Sơn Hạ, thôn Trường Khay, xã Sơn Hạ, huyện Sơn Hà, tỉnh Quãng Ngãi, cách thành phố Quảng Ngãi 30km về phía tây.
Đây là một phần trong Chương Trình Hợp Tác tổng thể giữa Uỷ Ban Văn Hóa Giáo Dục & Dân Tộc Tổng Liên Hội (UB VHGD&DT) và Thư Viện Cơ Đốc (TVCĐ) Chương trình khuyến khích và tư vấn HT các dân tộc có công trình bảo tồn văn hóa bản địa và gìn giữ di sản đức tin Cơ Đốc của HT dân tộc. Công việc cụ thể là HT dân tộc xây dựng nhà có kiến trúc truyền thống của dân tộc ngay tại khu vực của hội thánh, nơi đó sẽ trưng bày các phẩm vật văn hóa dân tộc và các tư liệu lịch sử của HT dân tộc.
Lần này là chứng kiến HT dân tộc Hrê khởi động bước 1 của chương trình 2 bước như sau:
1. Xây nhà sàn 3.8m x20m trên lô đất bên phải nhà thờ để bảo tồn kiến trúc truyền thống
2. Nội dung bên trong nhà:
- Sưu tầm và trưng bày các phẩm vật văn hóa Hrê như về dụng cụ sinh hoạt, trang phục, âm nhạc, hội họa, sách báo, tư liệu về lễ hội, ẩm thực...
- Sưu tầm tư liệu lịch sử Tin Lành đã được truyền đến dân tộc Hrê từ năm 1958; biên tập và trưng bày. Giới thiệu công việc Chúa đã làm trên những người Chúa đã dùng để đem Tin Lành đến và gây dựng HT giữa vòng dân tộc H rê.
- Giới thiệu chung về Tin lành tại VN và TL giữa vòng 54 dân tộc tại Việt Nam.
Ba tháng trước đây, ngày 31/5/2022, TVCĐ đã có đoàn công tác thăm HT Sơn Hạ để thảo luận với MS Quản nhiệm Đinh Tấn Vĩnh về công tác chuẩn bị cho buổi lễ. Trong lần đó, Đoàn rất vui mừng khi được biết các con cái Chúa trong HT và 57 điểm nhóm đã hết sức hào hứng với việc xây dựng Nhà Truyền Thống này, họ đã chuẩn bị gỗ theo sự phân công, ngâm nước để chống mối mọt và chở về kịp ngày Lễ Động Thổ 22/8/2022.
Cũng trong lần viếng thăm nói trên, đoàn TVCĐ cũng đề nghị việc đào tạo nhân sự cho các hội thánh dân tộc đang thiếu nhân sự trầm trọng qua việc tổ chức lớp học Cuộc Đời Chúa Cứu Thế mà Tổng Liên Hội đã cho áp dụng nhiều nơi trong nhiều năm qua, đồng thời cũng khuyến khích con cái Chúa học thuộc lòng một số đoạn Kinh Thánh tiếng H’rê. Một số tín hữu có tâm tình phát triển thế hệ trẻ như anh Nay Minh, anh Đinh Nhật Tân cũng có lời khích lệ các em nỗ lực học tập để vươn lên. Anh Nay Minh cũng hứa tặng 500 bộ đồng phục để khuyến khích tinh thần các em.
Ngày 21-8-2022
Trở lại hành trình của Đoàn Công Tác, chúng tôi có 13 người đã từ sân bay Tân Sơn Nhất đến Chu Lai và đáp xuống lúc 16g:30 cùng ngày được bình an.
Chuyến đi này UB VH GD &DT có MS Phó Tổng Thư Ký Phan Văn Cử, trưởng ban và nữ TĐ Lê Thị Lệ Thanh, thư ký UB; Thư Viện Cơ Đốc có ông Phạm Hữu Thiên và 3 thành viên, Quỹ Chung Một Tấm Lòng có Bác Sĩ Lưu Thị Hoàng Anh và 2 thành viên, và một số bạn hữu khác.
Cả đoàn tại sân bay Chu Lai
Từ sân bay Chu Lai chúng tôi đi Quảng Ngãi nghỉ đêm tại khách sạn Thiên Ân để sáng hôm sau đi Sơn Hạ. Sau khi đem hành lý lên phòng, cả đoàn được chở đến bãi biển Mỹ Khê và được thưởng thức bữa ăn chiều hải sản do Quỹ Chung Một Tấm Lòng có nhã ý thết đãi. Chúng tôi không những được ăn ngon mà còn được hưởng gió mát hương vị biển, nghe sóng vỗ, ngắm trời mây, mọi người đều muốn thốt lên lời ca ngợi cảnh thiên nhiên Đức Chúa Trời dựng nên thật tuyệt diệu làm sao! Một thành viên trong đoàn đã chụp được những bức ảnh thiên nhiên tuyệt đẹp tại đất Quảng Ngãi nầy.
Ngày 22-8-2022
Chúng tôi khởi hành đi Sơn Hạ lúc 8:30 sáng và chừng 60 phút thì đến nơi. Khi đến nơi HT đã có mặt đông đủ hân hoan chào đón khách. Trước nhà thờ có băng rôn về buổi lễ, tại khu đất bên phải có che một mái vòm bằng vải bạt làm lối dẫn vào khu làm lễ; một gian nhà cũng bằng bạt là nơi trưng bày, một cái sạp lớn có các nghệ nhân cồng chiên cùng nhạc cụ. Qua một khoảng sân là tấm phông lớn ghi nội dung lễ, phía trước phông là vật liệu gỗ sẽ được dùng trong xây dựng.
Chương trình bắt đầu với lễ thờ phượng Chúa trong nhà thờ, sau đó nghi thức động thổ được thực hiện tại vị trí xây dựng.
Thành phần tham dự bao gồm UB VHGD-DT và nhiều mục sư trong vùng: MS Trí Sự Lê Văn Đoàn; MS Nguyễn Thế Vinh – UV BĐD Tin Lành tỉnh Quảng Ngãi; MS Phạm Hồng Liêm – nhân sự ĐD tỉnh Kon-tum và MS Nguyễn Ngọc Phước – QN Chi Hội Nghĩa Hành, cùng với đại diện BQT TVCĐ, Quỹ CMTL và một số doanh nhân từ Sài gòn, Quảng Nam. Đặc biệt, tín hữu H’rê có khoảng 330 người từ các Chi hội và 57 điểm nhóm về dự sự kiện ý nghĩa này.
Từng tiết mục trong chương trình được diễn ra cách phước hạnh với phần ngợi khen Chúa của ban hát lễ bằng hai thứ tiếng H’rê và tiếng Việt do các em thanh thiếu niên dâng lên Chúa.
Mục Sư quản nhiệm chi hội Sơn Hạ, trong phần tuyên bố lý do buổi lễ, một lần nữa nhắc lại lòng ước ao của tôi con Chúa người H’rê xây dựng nhà kiến trúc truyền thống của mình. Ông cũng kêu gọi sự góp phần dâng hiến cho công trình và được hưởng ứng đặc biệt.
Lời Chúa được MS Phan Văn Cử giảng trên nền tảng 1Ti-mô-thê 3:14-17, nhấn mạnh ích lợi của việc học Lời Chúa, Lời Chúa có giá trị đời đời, đem lại sự chữa lành mọi suy thoái của xã hội kể cả văn hoá mê tín lầm lạc, giúp tôi con Chúa đắc thắng cám dỗ, thoát khỏi mọi hủ tục, lối sống lạc hậu. MS cũng khích lệ mỗi tôi con Chúa học Lời Chúa cách có hiệu quả: hiểu đúng, ghi nhớ và làm theo. Lời kết của đầy tớ Chúa thúc giục mỗi tôi con Chúa, đặc biệt Hội Thánh sắc tộc H’rê hãy đọc, học, suy gẫm và vâng giữ Lời Chúa để trải nghiệm những phước hạnh trong đời sống có văn hoá Tin Lành tôn cao danh Chúa.
Nhân dịp này, HT đã phát thưởng cho những em thanh thiếu niên, nhi đồng đã đạt kết quả học thuộc lòng Kinh Thánh tiếng Hrê, thể theo chương trình đã được phát động 3 tháng trước. Việc này vừa giúp cho trẻ em H’rê học Lời Chúa, vừa học tiếng H’rê. Đợt này có 66 em được phần thưởng, trong đó có 33 em đọc không sai chữ nào.
Một sự kiện rất cảm động là sau khi MS Vĩnh kêu gọi các nhân sự tại các Điểm nhóm tham gia học theo Chương trình Cuộc Đời Chúa Cứu Thế đã có nhiều người hưởng ứng. Họ đã lo cho các điểm nhóm lâu nay nhưng chưa được đào tạo bài bản và giờ họ khao khát được tài bồi để chăm lo tốt hơn cho hai ba trăm con cái Chúa tại điểm nhóm của mình. Có 150 người đã đứng lên và MS đã cầu nguyện cho họ trung tín, được ơn theo hết chương trình 6 tập trong hai, ba năm tới.
Đây là những nhân sự nòng cốt để chăm lo gây dựng và phát triển HT giữa vòng người H’rê tại huyện Sơn Hà, Ba Tơ, Minh Long... Nhìn hình ảnh của 150 thanh niên thiếu nữ đứng lên giữa Hội Thánh, chúng tôi thầm tạ ơn Chúa và cầu xin Chúa tài bồi và sử dụng những người này cho sự gìn giữ và mở mang HT Ngài trong tương lai.
Cũng nhân dịp này, TVCĐ đã gởi món quà lưu niệm nhỏ đến tín hữu người H’rê để ghi nhớ sự kiện ý nghĩa này. Quà là những thẻ ngăn sách (bookmark) với Lời Thánh Kinh nhằm khích lệ Hội Thánh các sắc tộc quan tâm bảo tồn văn hoá và lịch sử Tin Lành dân tộc.
Quỹ Chung Một Tấm Lòng cũng tặng quà trung thu cho các em thiếu nhi người H’rê tại 10 điểm nhóm có hoàn cảnh khó khăn, và 350 phần quà dành mọi người tham dự buổi lễ.
Hoàn thành lời hứa hôm tháng 5, nhân dịp này anh chị Nay Minh và anh chị Huy-Hoa đã trao tặng 500 bộ đồng phục cho thiếu nhi ở lứa tuổi đến trường nhân ngày khai giảng năm học mới.
Cảm tạ Chúa về những món quà của tình yêu thương, thể hiện sự quan tâm của con cái Chúa các nơi đối với HT Sơn Hạ. Ngày hôm sau MS Vĩnh đã cho chúng tôi biết HT vui quá và cảm ơn Chúa và các ân nhân rất nhiều!
Giữa trưa ngày 22-8-2022- Nghi Thức Động Thổ
Sau lời cầu nguyện chúc phước của MS Trí Sự Lê Văn Đoàn, mọi người tham dự nghi thức động thổ xây dựng Nhà Kiến Trúc Truyền Thống Dân Tộc H’rê diễn ra tại lô đất phía bên phải nhà thờ, dưới chủ lễ MS Phan Văn Cử - Phó Tổng Thư Ký-TLH
Nghi thức khởi công được bắt đầu với việc đọc Lời Chúa: “Tôi sẽ làm cho Danh Ngài được nhắc lại trong các đời;Vì cớ ấy các dân tộc sẽ cảm tạ Ngài đời đời không thôi” (Thi thiên 45:17), và kết thúc bằng lời cầu nguyện dâng công trình xây dựng nhà kiến trúc truyền thống lên Đức Chúa Trời Ba Ngôi.
Dù giữa trưa mùa hạ nắng gắt và oi bức, nhưng mọi người đều vui mừng vì Chúa cho một sự khởi động cụ thể cho công trình bảo tồn văn hóa dân tộc và gìn giữ di sản đức tin của HT. Hai cây cột gỗ tiêu biểu dựng lên, phía trên làm tấm phông lớn ghi chữ:
Hội Thánh Tin Lành Việt Nam
Chi Hội Sơn Hạ
HÌ BA BROQ HNEM CA DRONG TA MOI HRÊ
LỄ KHỞI CÔNG KIẾN TRÚC
NHÀ TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI HRÊ
Sơn Hạ, ngày 22/8/2022
Để khắc ghi ngày lịch sử nầy, HT có quyển sổ vàng để tôi con Chúa viết lên những lời khích lệ và cầu nguyện của cho Hội Thánh cho chương trình xây dựng và cho công việc Chúa giữa vòng dân tộc Hrê sắc tộc H’rê. Quyển sổ này không chỉ là vật kỷ niệm mà về sau sẽ là sử liệu quý khi muốn tìm hiểu về công việc Chúa nơi này.
Quan khách được tiếp tục hướng dẫn tham quan Phòng Trưng Bày tạm thời về nhạc cụ, vật dụng truyền thống của dân tộc H’rê và được thưởng thức ban nhạc cồng chiên được biểu diễn bởi 5 tín hữu dân tộc Co và 4 tín hữu dân tộc H’rê. Thật lý thú và ấn tượng khi được xem các nghệ sĩ trong trang phục thổ cẩm truyền thống của người Co và người H’rê, và được nghe bài nhạc thánh dùng hai bộ chiên dân tộc để ca ngợi Chúa.
HT Sơn Hạ cũng bày tỏ niềm vui và lòng hiếu khách khi mời mọi người dùng tiệc trưa với những món ăn truyền thống của người H’rê, vừa ngon vừa đầy dinh dưỡng. Cảm ơn Chúa: “Ngài cũng ban thức ăn cho mọi loài xác thịt, vì lòng nhân từ Ngài còn đến đời đời.” (Thi thiên 136:25- TTHĐ)
Không khí vui vẻ, các bàn tiệc dưới các tán cây rôm rả tiếng cười nói dù ai cũng đổ mồ hôi bởi trời nắng chói chang. Một bữa tiệc vui đúng nghĩa.
Dù còn muốn nán lại để chuyện trò thêm với các MS và nhân sự HT và thăm một số điểm nhóm, sau bữa trưa chúng tôi đành phải từ giã HT để trở lại sân bay Chu Lai kịp chuyến chiều về Sài Gòn cùng ngày.
Cảm ơn Chúa đã cho chúng tôi có một hành trình ngắn ngày nhưng đầy phước hạnh vì được dự phần với HT dân tộc H’rê trong những bước khởi đầu cho một công trình đầy ý nghĩa mà họ đã ao ước từ lâu.
Một Số Suy Tư về Chuyến Hành Trình Lịch Sử
Có thể nói đây là buổi lễ Động Thổ xây Nhà Truyền Thống Tin Lành Dân Tộc đầu tiên trong cả nước. Buổi lễ trang trọng và cảm động, ghi dấu ấn về bước đầu nổ lực bảo tồn văn hóa và di sản đức tin.
Sự chuẩn bị chu đáo, cầu nguyện, quan tâm đến nội dung lẫn hình thức đã mang lại kết quả tốt. Các thanh thiếu niên đã học thuộc lòng Kinh thánh tiếng dân tộc cho thấy sự yêu mến Lời Chúa và tinh thần muốn giữ tiếng mẹ đẻ. Số đông nhân sự ghi danh học chương trình Cuộc Đời Chúa Cứu Thế cho thấy Chúa đang dức dấy những người trẻ muốn hầu việc Chúa.
Nhưng sắp tới, nhu cầu lớn là làm sao để trong căn nhà truyền thống này có được các phẩm vật văn hóa và các tư liệu về HT phong phú nhất, và làm sao khi trưng bày có được sự chú thích với thông điệp của Phúc Âm, để người tham quan vừa hiểu nét đẹp của văn hóa dân tộc vừa thấy khi ánh sáng Tin lành đến đã thay đổi những hủ tục, mê tín, dẫn đưa mọi người đến lẽ thật thiên thượng.
Chúng ta biết nhạc cụ, thơ ca và mỹ thuật đều là tặng phẩm từ Đức Chúa Trời. Đức Chúa Trời muốn được vinh hiển qua nghệ thuật âm nhạc. Arthur F. Holmes, một triết gia Cơ Đốc nổi tiếng đã từng viết: “Âm nhạc đến từ Đức Chúa Trời, và khi chúng ta ca hát hay chơi nhạc vì sự vinh hiển của Ngài, thì chúng ta đang dâng những ân tứ và tài năng của mình như của lễ cho Ngài.”
Trong ý nghĩa đó, ước mong những dụng cụ âm nhạc như cồng, chiên được sử dụng trong sự thờ phượng của Hội Thánh sắc tộc H’rê và trong những buổi thánh nhạc truyền giảng để rao truyền Phúc Âm (xem Thi-thiên 150:3-6). Đây cũng là cách để trân quý và bảo tồn nhạc cụ âm nhạc Đức Chúa Trời ban cho dân tộc H’rê. Ước mong Nhà Truyền Thống Tin Lành Hội Thánh sắc tộc H’rê trở thành khuôn mẫu cho những nhà truyền thống Tin Lành các sắc tộc khác theo đúng mục đích chung.
Nguyện xin Chúa Thánh Linh tiếp tục hướng dẫn và soi sáng lòng con dân Chúa người H’rê để hoàn thành công trình xây dựng nhà truyền thống Tin Lành một cách thoả lòng với sự chu cấp và quan phòng của Đức Chúa Trời toàn năng!
Chúng tôi trông đợi sớm đến ngày khánh thành Nhà Truyền Thống Tin Lành Dân Tộc H’rê và nhà này sẽ đem lại những giá trị văn hóa và lịch sử cho HT và công việc Chúa sẽ được truyền tụng từ “thế hệ này qua thế hệ kia.” (Thi-thiên 145:4)
Nữ TĐ Tiến Sĩ L.T.L.T
Sài gòn, 31/8/2022
